60’lar ve 70’lere dair reklam, moda, grafik, görsel sanatlar gibi alanlarda araştırmalar yapmak için dergi ve katalogların sayfalarını çevirmek en büyük tutkularımdan biri. Dönemin estetiği ve bakış açısı beni hala heyecanlandırırken sanat dalları arasında görsel paralellikler kurmak ve benzerlikler keşfetmek çok keyifli. Bu başlıkta zaman içersinde keşfetmiş olduğum üç örnek sırasıyla şöyle :
Olivetti (1968) / Hümeyra – Kördüğüm – Yol (Yonca 01) 1969
İlk plağı Ölüm – Olmasa (Melodi 69051) ile listelerde bir numaraya yükselen Hümeyra akabinde Yonca‘ya transfer olmuş ve bu şirketin ilk prodüksiyonu olan Kördüğüm – Yol ile başarı grafiğini devam ettirmişti. Prodüktör Ergin Bener bu ilk prodüksiyonda hiç bir masraftan kaçınmamış şarkıların aranjesini Arif Mardin‘e teslim etmişti. The New York Rock ‘n’ Roll Ensemble‘ın müziklendirdiği şarkılar üstün bir müzikaliteye sahip. O dönemler Melodi Plak’ta grafiker olarak çalışan ve plak kapakları tasarlayan Hümeyra, imzasız olarak tasarlanan kendi 45’lik kapağı için büyük ihtimalle kendi fırçalarını boyaya sürmüş ve ünlü daktilo firması Olivetti‘nin 1968 tarihli bir reklamından ilham alarak Kördüğüm olan Yol‘unu çizmiş. Bir zamanlar daktilo şaryosuna takılan 3 renkli ribbon şeridi tasvir ederken Olivetti’nin O’ sunu da sunmayı ihmal etmeyen firma, çok satan bu Hümeyra plağının kapağına farkında olmadan ilham olmuş.
Eminence – René Gruau (1973) / Türeyiş – Kerpiçtendir Evleri – Kanar Ağlarım (Diskotür DT 5097) (1973)
70’lerde tasarlanan reklamları incelerken bir nostalji sitesinde denk geldiğim Penyelüx reklamı beni oldukça şaşırtmıştı. Mavi zemin üzerine oturtulan grafiğin kenarında yazan renkli çamaşırlar biz erkekler için ibaresi ilginçti doğrusu. İşin daha ilginci bu kovboy kılıklı arkadaşları bir yerden hatırlıyordum. 70’lerin ilk yarısında bir kaç 45’lik çıkaran Türeyiş grubunun Diskotür‘den çıkan 45’lik kapağıyla olan benzerlik barizdi doğrusu. Yaptığım araştırmada Penyelüx’ün Eminence isimli Fransız iç giyim markasının reklam tasarımını kullandığını, renkli iç çamaşırı fikrini onlardan aldıklarını gördüm. Eminence reklamının Diskotür tarafından Türeyiş için nerdeyse birebir kullanıldığını fark ettim. Öyle ki grafiğin en solundaki en sağındaki adamlar tıraşlanırken, iç çamaşır izleri boyanmış ve takım kıyafet hissiyatı verilmiş. Bacaklar ise boyanmayı unutmuş. Markanın yazı karakteri bile alınarak Türeyiş’in logosu haline getirilmiş. Plakçılık tarihimizdeki intihal kapak olayının zirve noktalarından.
Nina Ricci – L’air Du Temps (1972) / Bülent Ortaçgil – Benimle Oynar Mısın? (1 Numara AK 0002) (1974)
Hayal kurmanızı sağlayan parfüm sloganıyla sunulan zamanın ruhunu yakalayan Nina Ricci parfüm reklamında kullanılan görsel Bülent Ortaçgil’in efsanevi albümünün kapağı için yeniden resmedilmişti. Albüm kapağını Sona Sırapyan ve Nükhet Ruacan beraber hazırlamışlardı. Pop müzik tarihimizin gelmiş geçmiş en güzel albümlerinden biri olan Benimle Oynar Mısın kült statüsünde, zamansız bir klasik. Görünüşe göre Nina Ricci’nin cam parfüm şişesine konan kuş uğur getirmiş ve albümü oluşturan on dört harika şarkı semada kuşlar gibi süzülmüş. Baş rollerini Kadir İnanır ve Müjde Ar‘ın oynadığı Pisi Pisi (Yön: Zeki Ökten) filminde albümden pek çok şarkının kullanıldığını ve şarkıların filmin melankolik havasına girmemize yardımcı olduğunu hatırlatmış olayım. Filmi henüz izlemeyenler ya da tekrar izlemek isteyenler için kesik de olsa internette bir kopyası mevcut.
Alıntı : https://sinematikyesilcam.com/2022/06/az-bilinen-yerli-baski-intihal-plak-kapaklari/?fbclid=IwAR1UXUNa3qdvq9DLt_qpDqkhqvJrDhqFTKUPrg3vpGF7u-zQSua8-uHYS8U